Powstańcy Wielkopolscy spoczywający
na cmentarzu w Starym Bojanowie

Rys historyczny Powstania Wielkopolskiego

W najnowszej historii Polski dzień 11 listopada 1918 roku stanowi szczególną datę. Dla narodu polskiego był to pierwszy dzień odrodzenia się własnej państwowości po 123 latach niewoli.
Odrodzone państwo polskie nie miało ściśle określonych granic. Administracja polska obejmowała jedynie obszary byłego zaboru rosyjskiego i zachodnią część austriackiego. Natomiast Pomorze, Wielkopolska i Górny Śląsk nadal znajdowały się w granicach Niemiec. Mieszkający tam Polacy nie tracili jednak nadziei na przyłączenie do odrodzonej Polski.
Pierwsi chwycili za broń mieszkańcy Wielkopolski. Nie chcieli bowiem czekać na powstanie konferencji pokojowej, która miała zdecydować o ich losie.
Powstanie rozpoczęło się 27 grudnia 1918 roku. W starciach z Niemcami szczególnie aktywni byli członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i harcerstwa. W ciągu kilku dni Polacy opanowali Poznań, a powstanie błyskawicznie objęło całą Wielkopolskę. W zwycięskim zrywie zbrojnym swój udział mieli także mieszkańcy Śmigla.
Walki powstańcze na terenie całej Wielkopolski ustały z chwilą zawarcia rozejmu w Trewirze 16 lutego 1919 roku. Wzdłuż granic terenów wyzwolonych przez wojska powstańcze wytyczono linie przerwania ognia.
Powstanie Wielkopolskie, w którym wzięło udział ponad 90 tysięcy żołnierzy, było jedynym zwycięskim powstaniem Polaków.